Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος Έλληνας Μαθηματικός από την αρχαιότητα και μετά.

[Λάζαρης Χριστόδουλος]

Και ένας δικός μας, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, Μαθηματικός παγκοσμίου διαμετρήματος και Έλληνας της διασποράς (καλή μας ώρα). Βιογραφία για όλο τον κόσμο, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζετε μαθηματικά.

http://lazaris.net/lazaris/chris/caratheodory/

[Mihalis_Lambrou]

Πολύ ωραία η παραπομπή και εξαιρετικές οι φωτογραφίες.

Θέλω να συμπληρώσω ότι υπάρχει ακόμα εξαιρετική έντυπη βιβλιογραφία στο θέμα Καραθεοδωρή, στα ελληνικά, που την συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όσους θέλουν να ασχοληθούν βαθύτερα με τον μέγα αυτό Μαθηματικό.

1) Μαρία Γεωργιάδου, Κωσταντίνος Καραθεοδωρή, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Πρόκειται για μετάφραση του αναφερόμενου στην παραπάνω ιστοσελίδα αγγλικού πρωτοτύπου των εκδόσεων Springer. Είχα την τιμή να κάνω επιμέλεια (μικρού μέρους) της ελληνικής έκδοσης πριν πάει στο πιεστήριο.

2) Ευάγγελου Σπανδάγου, Η ζωή και το έργο του Κ. Καραθεοδωρή, Εκδόσεις Αίθρα.

3) (της κόρης του Καραθεοδωρή) Δέσποινας Καραθεοδωρή-Ροδοπούλου, Κωσταντίνος Καραθεοδωρή, Εκδόσεις Κάκτος. Έχει πολλές φωτογραφίες από το οικογενειακό άλμπουμ.

4) Τάκη Τσονίδη, Το Γένος Καραθεοδωρή, Πολιτιστικός Σύλλογος Ν. Βύσσας, "Ο Στέφανος Καραθεοδωρής".

[S.E.Louridas]

Επίσης προσωπικά συνιστώ ανεπιφύλακτα:
Constantine Caratheodory, AN INTERNATIONAL TRIBUTE Vol.1 and Vol. 2, editor: Professor Themistocles M. Rassias,
ed. World Scientific 1990.

[Mihalis_Lambrou]

Επίσης προσωπικά συνιστώ ανεπιφύλακτα:
Constantine Caratheodory, AN INTERNATIONAL TRIBUTE Vol.1 and Vol. 2, editor: Professor Themistocles M. Rassias,
ed. World Scientific 1990.

Σωτήρη, σωστά. Πρόκειται για εξαιρετική συλλογή.

Ο λόγος που δεν το κατέγραψα είναι γιατί αναφερόμουν σε βιβλιογραφία στα ελληνικά.

Θέλω να συμπληρώσω ότι υπάρχει ακόμα εξαιρετική έντυπη βιβλιογραφία στο θέμα Καραθεοδωρή, στα ελληνικά, ...

[Λάζαρης Χριστόδουλος]

Έχετε δίκιο, υπάρχει τεράστια βιβλιογραφία για τον Καραθεοδωρή, έχω έγραψα αυτές τις πηγές που χρησιμοποίησα. Τα βιβλία της Μαρία Γεωργιάδου, και του Ευάγγελου Σπανδάγου είναι, πράγματι, σπουδαία, αλλά δεν τα χρησιμοποίησα. Η προσπάθειά μου είναι γράφω βιογραφίες Μαθηματικών ... "for dummies" , για όλους, όχι μόνο για Μαθηματικούς.
Ίσως στις επόμενες βιογραφίες θα δώσω και επιπλέον πηγές για περαιτέρω ανάγνωση, είναι καλή ιδέα.
Ευχαριστώ για τα σχόλια.

[Al.Koutsouridis]

Επί την ευκαιρία. Γνωρίζει κανείς ή έχει μελετήσει ο ίδιος το βιβλίο του Vorlesungen über reelle Funktionen (Διαλέξεις στις πραγματικές συναρτήσεις) να μας δώσει μια άποψη, κριτική για αυτό; Το συγκεκριμένο δεν έχει μεταφραστεί στα αγγλικά (για ελληνικά μη το συζητήσουμε καν…). Δεν κρίθηκε σκόπιμο, άλλα βιβλία ήδη κάλυπταν επαρκώς το αντικείμενο, άλλοι λόγοι;

Ξεφυλλίζοντάς το, χωρίς να ξέρω γερμανικά, φαίνεται ενδιαφέρον και είμαι σίγουρος θα έχει κάποιες προσεγγίσεις στην θεωρία, αποδείξεις που θα έχουν την σημασία τους (όχι μόνο φιλολογικά).

[george visvikis]

Και ένας δικός μας, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, Μαθηματικός παγκοσμίου διαμετρήματος και Έλληνας της διασποράς (καλή μας ώρα). Βιογραφία για όλο τον κόσμο, χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζετε μαθηματικά.

http://chris.lazaris.net/caratheodory/

Πολύ ωραίο υλικό!

[kkala]

Τα Ε-Ιστορικά της (πάλαι ποτέ) Ελευθεροτυπίας κυκλοφορούσαν σε τευχίδια κάθε Τετάρτη (1999-2007) και του είχαν αφιερώσει το τεύχος της 13ης/11/ 2003 με τίτλο "Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή - Ο 'Ελληνας Αϊνστάϊν". Είναι μια περιεκτική, απλή (και νομίζω ενδιαφέρουσα) αφήγηση της ζωής του Καραθεοδωρή και των επιτευγμάτων του, που κάποιος χλωμός απόηχος έχει φθάσει και σε μας. Ο καθηγητηής Φίλων Βασιλείου αφιερώνει τα "Μαθήματα Ανωτέρων Μαθηματικών, τόμος 1ος" στη μνήμη του δασκάλου του Κ. Καραθεοδωρή. Η "αρχή του Καραθεοδωρή" αναφέρεται στην Πανεπιστημιακή Φυσική του Κ. Αλεξόπουλου (στη Θερμοδυναμική - Εντροπία) καθώς και σε άλλα παρόμοια βιβλία και περίπου λέει ότι σε ένα κλειστό φυσικό σύστημα υπάρχουν γειτονικές καταστάσεις μη προσιτές με (αντιστρεπτή) αδιαβατική μεταβολή
(<https://physics.stackexchange.com/quest ... modynamics>). Τούτο αποτελεί άλλη έκφραση του 2ου θερμοδυναμικού αξιώματος, αλλά σε μένα τουλάχιστον δεν γίνεται αντιληπτό, πάμε σε πολύ βαθειά νερά.
Από τα Ε- Ιστορικά θυμάμαι δύο χαρακτηριστικά φιλοπατρίας του. Κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο κυκλοφόρησε στη Γερμανία φυλλάδιο προς υπογραφή, που τόνιζε την υπεροχή της Γερμανίας και του πολιτισμού της. Ο Καραθεοδωρή δεν το υπόγραψε. Το 1923 βρέθηκε να κάνει μάθημα στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο και κάποιος εξέφρασε μια παράκληση στα Γερμανικά. Ο Καραθεοδωρή είπε ότι είναι Έλληνας και απεχώρησε από την αίθουσα.
Επίσης είχε βγεί φήμη ότι ο Αϊνστάϊν στην τελευταία συνέντευξη της ζωής του (1955) είχε αναγνωρίσει τη βοήθεια του Κ. Καραθεοδωρή, νεώτερες όμως πληροφορίες (web) βεβαιώνουν ότι τούτο δεν είναι αλήθεια.

[Λάζαρης Χριστόδουλος]

Το 1923 βρέθηκε να κάνει μάθημα στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο και κάποιος εξέφρασε μια παράκληση στα Γερμανικά. Ο Καραθεοδωρή είπε ότι είναι Έλληνας και απεχώρησε από την αίθουσα.

Ναι, σωστά. Μετά από την Σμύρνη, δώσανε στον Καραθεοδωρή να κάνει μάθημα σε πρωτοετείς. Κάποιος από τους φοιτητές, που είχε βαρεθεί με τον Καραδεοθωρή, του είπε δυνατά στα Γερμανικά: "Οχι ξανά!" . Και πράγματι, είπε ότι είναι Έλληνας και έφυγε από την αίθουσα

[mick7]

Στα πλαίσια κάποιας εργασίας έγινα "κοινωνός" του παρακάτω άρθρου που αναφέρεται στον ορισμό της παράγωγου κατά Caratheodory.

https://docdro.id/yd7VSJq

[Al.Koutsouridis]

Ξεφύλλιζα πρόσφατα το βιβλίο του Reinhard Siegmund-Schultze, "Rockefeller and the Internationalization of Mathematics,..." έπεσα πάνω στα όσα αναφέρει ο Birkhoff σε αναφορά του προς τον Dr. A. Trownbridge του IEB (International Education Board). Νομίζω είναι σημαντικό να το αναφέρουμε καθώς ο Birkhoff ήταν ηγετική και εμβληματική μορφή της μαθηματικής σχολής της Αμερικής.

«Ίσως να εξυπηρετήσει σημαντικό σκοπό αν αναφέρω την εντύπωση μου για το ποιοι είναι οι ενεργοί ηγέτες των ευρωπαϊκών μαθηματικών σήμερα. Ο μεγαλύτερος μαθηματικός της Ευρώπης είναι ο Hilbert στο Göttingen, αλλά αυτός είναι κοντά στο τέλος της καριέρας του. Από τον πόλεμο και ύστερα ο Hardy της Οξφόρδης ίσως να έχει κάνει την πιο θεαματική δουλειά. Στο εύρος και την ισχύ ο Hadamard στο Παρίσι φαίνεται να είναι πιο κοντά στον Hilbert. Οι κύριοι ηγέτες των ευρωπαϊκών μαθηματικών είναι: Volterra και Levi-Civita στην Ιταλία. Picard, Hadamard, Lebesgue και Borel στην Γαλλία. Hilbert, Landau, Hecke, Καραθεοδωρή στην Γερμανία. O Brouwer στην Ολλανδία. O Weyl στην Ελβετία. Ο Bohr στην Δανία και οι Hardy και Whittaker στην Μεγάλη Βρετανία. Υπάρχουν και άλλοι σχεδόν ίδιου βελινεκούς»

[Al.Koutsouridis]

Με αφορμή τη βιβλιογραφική αναφορά στην προηγούμενη δημοσίευση επιτρέψτε μου να μεταφέρω αλλά δυο τρία αποσπάσματα σχετικά με τον Καραθεοδωρή.


…Ωστόσο, ο 25-χρονος Ισπανός μαθηματικός Pedro Puig είχε συσταθεί από γράμμα του A.T. προς τον Rose στις 10 Νοεμβρίου, 1925 ως «ο πιο αξιόλογος των νεαρών μαθηματικών της Μαδρίτης». Ωστόσο ο Καραθεοδωρή του Μονάχου, σύμφωνα με τον Trowbridge, βρήκε τα άρθρα του του Puig “τα άρθρα…δεν είναι τόσο βαθιά (εννοεί με αυτό ότι δεν είναι πάνω σε πολύ μεγάλα μαθηματικά ερωτήματα)». Ο Trowbridge παρόλα αυτά στήριξε την αίτηση του με τα παρακάτω λόγια:

«Νομίζω αυτή είναι μια καλή αίτηση από λίγο πιο υποανάπτυκτη χώρα επιστημονικά, όπου το Συμβούλιο θα μπορούσε να βοηθήσει, υπό την οπτική η βοήθεια προς τον άνδρα μπορεί να είναι έμμεση βοήθεια προς την πατρίδα του»

Σε πολλές περιπτώσεις δεν ήταν καν εύκολο να δελεάσεις μαθηματικούς από «υποανάπτυκτες» χώρες στο πρόγραμμα υποτροφιών. Από την μια «το έργο του Συμβουλίου δεν ήταν γνωστό σε αυτές» και από την άλλη, οι υποψήφιοι για τις υποτροφίες μερικές φορές είχαν καλύτερες ευκαιρίες για δουλειά στις χώρες τους από ότι νέοι υπότροφοι στις «αναπτυγμένες» χώρες. Έτσι, για παράδειγμα, ο Έλληνας μαθηματικός Αριστοτέλης Οικονόμου, που χορηγήθηκε με υποτροφία με πρωτοβουλία του γεννηθέντα ως Έλληνα- Γερμανού μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή (1873-1950), απέρριψε την υποτροφία ύστερα την αγόρευσή του ως καθηγητή στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο Καραθεοδωρή καταδίκασε αυτή την εξέλιξη επειδή «περίμενα πολλά από την υποτροφία του Οικονόμου για την ανάπτυξη των μαθηματικών στην Ελλάδα»

Ο Καραθεοδωρή ύστερα με επιτυχία πρότεινε τον Έλληνα μαθηματικό Νικόλαο Κριτικό και υποστηρίχθηκε από τον Edmund Landau (Gottingen) που ονόμασε “πρότερα, πολύ ταλαντούχο άτομο». Ο Καραθεοδωρή ένιωσε την ανάγκη να τονίσει το πολιτικό παρασκήνιο, μερικώς για να εξηγήσει τις σχετικά λίγες δημοσιεύσεις του υποψηφίου μέχρι εκείνη την στιγμή. Οι πολιτικές δραστηριότητες του Κριτικού που μνημονευόταν στο γράμμα σίγουρα είχαν την έγκριση των ανθρώπων του ιδρύματος Rockefeller εφόσον είχαν την ανησυχία να διασώσουν τις Δυτικές αξίες:

«Ο Δρ. Ν. Κριτικός, που ήταν μαθητής μου στο Gottingen από το 1914, με βοήθησε στην σύσταση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης το 1920-1922 πριν η πόλη καταστραφεί από τους Τούρκους.»

Έτσι η αίτηση του Καραθεοδωρή για τον Κριτικό πέρασε, ωστόσο ο Καραθεοδωρή το ίδιο διάστημα αναγνώριζε ότι «Ο Κριτικός δεν είναι τόσο καλός όσο οι Γερμανοί μαθηματικοί αλλά είναι καλύτερος από [περισσότερους] Έλληνες … είναι στο μέσο όρο για τα Γερμανικά στάνταρ»


Ένας άλλος Έλληνας μαθηματικός που πείρε υποτροφία από το παραπάνω ίδρυμα για σπουδές στην Γερμανία, είναι ο Φίλων Βασιλείου. Αν και δεν αναφέρεται ρητά στο παραπάνω βιβλίο, πολύ πιθανόν και εδώ ο Καραθεοδωρή να βοήθησε. Επίσης γνωστό είναι και το παράδειγμα του Παπακυριακόπουλου.

[Λάζαρης Χριστόδουλος]

Με αφορμή τη βιβλιογραφική αναφορά στην προηγούμενη δημοσίευση επιτρέψτε μου να μεταφέρω αλλά δυο τρία αποσπάσματα σχετικά με τον Καραθεοδωρή.
.......

Πολύ ενδιαφέροντα, ευχαριστούμε.

[kkala]

Δύο μικρές προσθήκες στο θέμα Καραθεοδωρή.
1. Η πιθανότητα να συνέβαλε ο Καραθεοδωρή στην υποτροφία του καθηγητή Φ. Βασιλείου στη Γερμανία (#12) ενισχύεται από την ένθερμη αφιέρωση του τελευταίου στο βιβλίο του "Μαθήματα ανώτερων Μαθηματικών, τόμος 1ος, 1950" (#8) : "Εις μνήμην του καθηγητού μου Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή". Ο Βασιλείου αναφέρεται από τα Ε-ιστορικά σαν ο αφηγητής του επεισοδίου του 1923, όπου ο Καραθεοδωρής έφυγε από την αίθουσα διδασκαλίας (#8, #9).
Πάντως ο Φίλων Βασιλείου (1904-1983) στάθηκε άξιος της υποτροφίας, διότι δίδαξε στο Πολυτεχνείο πολλά χρόνια (1933-1968) βγάζοντας τη φήμη αυστηρού αλλά δίκαιου καθηγητή. Άκουσα το 1967 ότι τα γραπτά των εξετάσεων πρωτοετών ΕΜΠ (περίπου 800 φοιτητές) τα διόρθωναν οι επιμελητές και στη συνέχεια έβαζε τη βαθμολογία ο ίδιος ο Βασιλείου, που προφανώς τα ξανακοίταζε. Πολλοί μιλούσαν με θαυμασμό γι αυτόν.
2. Δεν τεκμαίρεται από κάπου ότι ο Αϊνστάϊν αναγνώρισε τη συμβολή του Καραθεοδωρή λίγο πρίν πεθάνει το 1955.(#8). Αλλά το 1916 ευχαρίστησε τον Καραθεοδωρή για την βοήθειά του σε κάποια θέματα μαθηματικών της θεωρίας σχετικότητας. Η ευχαριστήρια επιστολή του Αϊνστάϊν βρίσκεται στο μουσείο Καραθεοδωρή στην Κομοτινή (πληροφορία από web).
Σημείωση : #11, Birkhoff: "από τον πόλεμο κι ύστερα..." εννοεί προφανώς τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο.

[Al.Koutsouridis]

Ψάχνοντας για κάτι άλλο, έπεσα στο παρακάτω κομμάτι κειμένου που νομίζω είναι σχετικό με το τρέχον νήμα και είπα να το μοιραστώ. Η αλήθεια είναι ότι είχα μια υποψία ότι ο Κολμογκόροβ είχε επαφή με τον Καραθεοδωρή λόγω κυρίως της θεματολογίας του έργου του στα νεότερα χρόνια του και το γεγονός ότι ήταν στην Γερμανία ένα διάστημα.

Το παρακάτω κομμάτι είναι από τον Κολμογκόροβ. «Α.Ν. Κολμογκόροβ, Αναμνήσεις για τον Π.Σ. Αλεξάντροφ» http://www.mathnet.ru/links/00ade8ca647 ... rm2316.pdf

«Την ενασχόλησή μου με την γενίκευση της έννοιας του ολοκληρώματος και της θεωρίας μέτρου την έκανε για μένα εξαιρετικά ποθητή η προσωπική μου επαφή με τον Καραθεοδωρή, για αυτό δυο βδομάδες πριν το τέλος του εαρινού εξαμήνου (τελείωνε στην Γερμανία 1η Αυγούστου) μεταφέρθηκα από το Γκέτινγκεν στο Μόναχο, όπου σύντομα, απελευθερωμένος από τις δικές του υποχρεώσεις στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, ήρθε και ο Πάβελ Σεργκέϊβιτς. Καθόσον ο απώτερος προορισμός μας ήταν το Παρίσι, και στην διαδρομή σκοπεύαμε να περιπλανηθούμε, τα περιττά πράματα τα στείλαμε από το Γκέτινγκεν στο Παρίσι και βρεθήκαμε στο Μόναχο στην όψη σαν πεζοπόροι, εγώ με σορτσάκι ως μικρότερος και ο Πάβελ Σεργκέϊβιτς πάρα ταύτα με παντελόνι. Στο Μόναχο συνάντησα τον Καραθεοδωρή. Του άρεσε η εργασία μου πάνω στην θεωρία μέτρου, και επέμεινε για την γρήγορη έκδοσή της (του παρέδωσα επίσης την νέα μου εργασία πάνω στην γενίκευση της έννοιας του ολοκληρώματος, την οποία θεωρούσα μεγάλο επίτευγμα. Αλλά ο Καραθεοδωρή, παρ’ όλο που την πρότεινε στο Math. Annalen, την αντιμετώπισε σχετικά ψυχρά). »

[george visvikis]

Ψάχνοντας για κάτι άλλο, έπεσα στο παρακάτω κομμάτι κειμένου που νομίζω είναι σχετικό με την τρέχον νήμα και είπα να το μοιραστώ. Η αλήθεια είναι ότι είχα μια υποψία ότι ο Κολμογκόροβ είχε επαφή με τον Καραθεοδωρή λόγο κυρίως της θεματολογίας του έργου του στα νεότερα χρόνια του και το γεγονός ότι ήταν στην Γερμανία ένα διάστημα.

Το παρακάτω κομμάτι είναι από τον Κολμογκόροβ. «Α.Ν. Κολμογκόροβ, Αναμνήσεις για τον Π.Σ. Αλεξάντροφ» http://www.mathnet.ru/links/00ade8ca647 ... rm2316.pdf

«Την ενασχόλησή μου με την γενίκευση της έννοιας του ολοκληρώματος και της θεωρίας μέτρου την έκανε για μένα εξαιρετικά ποθητή η προσωπική μου επαφή με τον Καραθεοδωρή, για αυτό δυο βδομάδες πριν το τέλος του εαρινού εξαμήνου (τελείωνε στην Γερμανία 1η Αυγούστου) μεταφέρθηκα από το Γκέτινγκεν στο Μόναχο, όπου σύντομα, απελευθερωμένος από τις δικές του υποχρεώσεις στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, ήρθε και ο Πάβελ Σεργκέϊβιτς. Καθόσον ο απώτερος προορισμός μας ήταν το Παρίσι, και στην διαδρομή σκοπεύαμε να περιπλανηθούμε, τα περιττά πράματα τα στείλαμε από το Γκέτινγκεν στο Παρίσι και βρεθήκαμε στο Μόναχο στην όψη σαν πεζοπόροι, εγώ με σορτσάκι και ο Πάβελ Σεργκέϊβιτς πάρα ταύτα με παντελόνι. Στο Μόναχο συνάντησα τον Καραθεοδωρή. Του άρεσε η εργασία μου πάνω στην θεωρία μέτρου, και επέμεινε για την γρήγορη έκδοσή της (του παρέδωσα επίσης την νέα μου εργασία πάνω στην γενίκευση της έννοιας του ολοκληρώματος, την οποία θεωρούσα μεγάλο επίτευγμα. Αλλά ο Καραθεοδωρή, παρ’ όλο που την πρότεινε στο Math. Annalen, την αντιμετώπισε σχετικά ψυχρά). »

Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες