Κοινά σημεία

Γρίφοι, Σπαζοκεφαλιές, προβλήματα λογικής, μαθηματικά παιχνίδια, αινίγματα

Συντονιστής: Γιώργος Ρίζος

Άβαταρ μέλους
KARKAR
Δημοσιεύσεις: 15019
Εγγραφή: Τετ Δεκ 08, 2010 6:18 pm

Κοινά σημεία

#1

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από KARKAR » Τρί Ιούλ 18, 2017 10:45 am

Δύο  κοινά σημεία.png
Δύο κοινά σημεία.png (16.49 KiB) Προβλήθηκε 2385 φορές
Δείξτε ότι οι γραφικές παραστάσεις των συναρτήσεων f(x)=e^x και

g(x)=ln(x-k)+e^{k+1} , k\geq 1 , έχουν δύο ακριβώς κοινά σημεία .

Αν k=2 , βρείτε προσεγγιστικά ( ή με ακρίβεια ! ) τις τετμημένες

των δύο σημείων . Δώστε μια εξήγηση του "φαινομένου " :x



Λέξεις Κλειδιά:
Σταμ. Γλάρος
Δημοσιεύσεις: 360
Εγγραφή: Δευ Ιουν 18, 2012 1:51 pm

Re: Κοινά σημεία

#2

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Σταμ. Γλάρος » Τετ Ιούλ 19, 2017 11:26 pm

KARKAR έγραψε:Δύο κοινά σημεία.pngΔείξτε ότι οι γραφικές παραστάσεις των συναρτήσεων f(x)=e^x και

g(x)=ln(x-k)+e^{k+1} , k\geq 1 , έχουν δύο ακριβώς κοινά σημεία .

Αν k=2 , βρείτε προσεγγιστικά ( ή με ακρίβεια ! ) τις τετμημένες

των δύο σημείων . Δώστε μια εξήγηση του "φαινομένου " :x
Καλησπέρα. Μια προσπάθεια για το πρώτο υποερώτημα.
Θεωρώ την συνάρτηση h(x)= f(x)-g(x).
Κατ΄αρχάς παρατηρώ ότι h(k+1) = 0 . Άρα κοινό σημείο των C_{f}, C_{g} είναι το A(k+1, e^{k+1}) .

Επίσης είναι
h(k+e^{-e^{k+1}})= e^{k+e^{-e^{k+1}}}+\ln(k+e^{-e^{k+1}}-k)+e^{k+1}=  e^{k+e^{-e^{k+1}}} -e^{k+1}+e^{k+1}=  e^{k+e^{-e^{k+1}}} >0

και h\left (k+\frac{1}{2} \right )= e^{k+\frac{1}{2}}-\ln\frac{1}{2}-e^{k}e= \sqrt{e}\cdot e^k(1-\sqrt{e}) + \ln2.
Τώρα θα αποδείξω, λίγο ... μπακάλικα, ότι το τελευταίο είναι αρνητικό.
Είναι \sqrt{e}\cdot e^k(1-\sqrt{e}) +\ln2<0 \Leftrightarrow \sqrt{e}\cdot e^k(\sqrt{e}-1) > \ln2.
Ακόμη ισχύει e>2,56 \Leftrightarrow \sqrt{e} >1,6.
Άρα \sqrt{e}e^k(\sqrt{e}-1) > 1,6 \cdot  2,56 \cdot  0,6 = 2,4576 > 1 =  ln e > \ln2 .

Συνεπώς ισχύουν οι προϋποθέσεις του Θ. Bolzano για την h στο \left [ k+e^{-e^{k+1}} , k+\frac{1}{2} \right ].
Αρα υπάρχει μία τουλάχιστον ρίζα x_{o}της h στο \left ( k+e^{-e^{k+1}} , k+\frac{1}{2} \right ).
Επομένως κοινό σημείο των C_{f}, C_{g} είναι και το B( x_{o} , e^{x_{o}} ) .

Ας υποθέσουμε τώρα ότι οι C_{f}, C_{g} έχουν τρία σημεία τομής με τετμημένες x_{1} , x_{2} , x_{3} , με x_{1} < x_{2} < x_{3} .

H h είναι παραγωγίσιμη με h'(x)= e^x -\dfrac{1}{x-k} καθώς και η h' είναι παραγωγίσιμη με h''(x)= e^x +\dfrac{1}{(x-k)^2 } >0 .
Άρα η h' είναι γνησίως αύξουσα , άρα και 1-1.

Εφαρμόζουμε 2 φορές το Θ. Rolle στην h στα [x_{1} , x_{2} ] , [x_{2} , x_{3} ]
και προκύπτουν 2 ρίζες της h'. ΑΤΟΠΟ αφού η h' είναι 1-1.

Τελικά οι C_{f}, C_{g} έχουν δύο ακριβώς κοινά σημεία .

Φιλικά
Σταμ. Γλάρος


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15763
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Κοινά σημεία

#3

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Πέμ Ιούλ 20, 2017 10:05 am

Σταμ. Γλάρος έγραψε: Θεωρώ την συνάρτηση h(x)= f(x)-g(x).
...
Τώρα θα αποδείξω, λίγο ... μπακάλικα, ότι το τελευταίο είναι αρνητικό.
...
Συνεπώς ισχύουν οι προϋποθέσεις του Θ. Bolzano για την h στο \left [ k+e^{-e^{k+1}} , k+\frac{1}{2} \right ].
Μιά χαρά μου φαίνεται, αλλά να ένας γρήγορος τρόπος να δούμε ότι η h έχει κάπου αρνητική τιμή: Αφού ο λογάριθμος στο g(x) = \ln (x-k) + e^{k+1} τείνει στο -\infty καθώς x\to k+ ενώ όλοι οι άλλοι όροι έχουν (πεπερασμένο) όριο, σημαίνει ότι κοντά και δεξιά του k είναι h(x) <0. Και λοιπά.


Σταμ. Γλάρος
Δημοσιεύσεις: 360
Εγγραφή: Δευ Ιουν 18, 2012 1:51 pm

Re: Κοινά σημεία

#4

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Σταμ. Γλάρος » Παρ Ιούλ 28, 2017 10:16 pm

Καλησπέρα.
Κατά αρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Λάμπρου διότι με έναν πολύ απλό τρόπο και συγχρόνως άψογο μαθηματικά,
έδειξε ότι κάπου υπάρχει αρνητική τιμή της h .
Ούτε που πέρασε από το μυαλό αν και το συστήνουμε στους μαθητές... :wallbash:
Επανέρχομαι μετά από καιρό στο δεύτερο υποερώτημα του ενδιαφέροντος θέματος.
Η συνάρτησή μας για k=2, παίρνει την μορφή h(x) = e^x - ln(x-2) -e^3 .
Πρώτα απ΄ όλα με το Geogebra προσπάθησα να κάνω την γραφική παράσταση της συνάρτησης .
Σε πρώτη φάση το αποτέλεμα ήταν το παρακάτω:
Κοινά σημεία 1.png
Κοινά σημεία 1.png (7.59 KiB) Προβλήθηκε 2265 φορές
Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα η h έχει, εμφανώς, δύο σημεία τομής με τον xx'.
Όμως παρατηρείται το εξής φαινόμενο. Το Geogebra προσδιορίζει μόνο το ένα σημείο τομής, το (3,0) .
Όσες φορές και εάν προσπάθησα δεν μπόρεσα να προσδιορίσω το άλλο σημείο.
Το Geogebra ... πεισματικά αγνοούσε το άλλο. Ή πατούσε ξανά και ξανά πάνω στο (3,0)
ή σπανιότερα έβγαζε αδύνατο.
Αγνόησα λοιπόν το Geogebra και άρχισα να ασχολούμαι με το Θεώρημα Bolzano.
Με το κομπουτεράκι βρήκα h(2,000003)\simeq 0,017>0 και h(2,000004)\approx -0,262< 0 .
Έτσι, λοιπόν, βρήκα ότι το άλλο σημείο τομής έχει τετμημένη x_o \in (2.000003  , 2.000004) .

Όμως παρέμενε η απορία. Τι έπαθε το Geogebra ;
Έτσι, λοιπόν, έδωσα την συνάρτηση στον γιο μου Βασίλη, ο οποίος είναι τελοιόφοιτος του ΕΜΠ στο τμήμα Μηχανολόγων.
Αυτός ισχυρίζεται ότι μπορεί να βρει την λύση μιας μη γραμμικής εξίσωσης .... εύκολα!
Φανταστείτε την έκπληξή του! Αν και η γραφική παράσταση της συνάρτησησης δείχνει καθαρά 2 σημεία τομής με τον xx' ,
έβρισκε μόνο την λύση x=3 .

Αρχίσαμε, λοιπόν, να ψάχνουμε μαζί. Χρησιμοποίησε το βιβλίο: " Αριθμητική Ανάλυση για Μηχανικούς" των Κ.Χ.Γιανάκογλου,
Ι. Αναγνωστόπουλου και Γ. Μπεργελέ , Εκδόσεις ΕΜΠ του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών.
Αυτός υπολόγιζε την ρίζα με την επαναληπτική μέδοδο Newton -Raphson. Στην σελίδα 2.14 διαβάζουμε:
Η δημοφιλέστερη ανοιχτή μέδοδος (για τον υπολογισμό ρίζας μη γραμμικής συνάρτησης) είναι η Newton-Raphson (N-R) ,
το βασικότερο πλεονέκτημα της οποίας είναι ότι επιτυγχάνει τετραγωνική σύγκλιση κοντά στη ρίζα.

Αμέσως ξύπνησαν ... οι αναμνήσεις. Αριθμητική ανάλυση, Μέθοδος Διχοτόμησης , Μέθοδος Ν-R, κλπ...
Η μέθοδος N-R, δημιουργεί έναν αναδρομικό τύπο ο οποίος προκύπτει από σειρά Taylor η οποία συγκλίνει στην ρίζα.
Στην ίδια σελίδα του παραπάνω βιβλίου έχουμε και την γεωμετρική ερμηνεία της μεθόδου:
Η εφαπτομένη (παράγωγος) της συνάρτησης f(x) σε ένα σημείο x_i τέμνει τον άξονα y=0
σε σημείο x_{i+1} το οποίο προσεγγίζει περισσότερο τη ρίζα .

Εννοείται ότι πρέπει η συνάρτηση να είναι παραγωγίσιμη.
Και στην παρακάτω σελίδα 2.17 νομίζω ότι βρίσκεται η ... λύση του μυστηρίου!
... η μέθοδος Ν-R είναι ευαίσθητη στην επιλογή της τιμής εκκίνησης και υπάρχει περίπτωση να μην συγκλίνει
εάν αυτή δεν βρίσκεται αρκετά "κοντά" στη ρίζα της εξίσωσης.

Αυτό είναι !
Ακόμα και αν θεωρήσουμε ως αρχική τιμή εκκίνησης της μεθόδου x_1 = 2,0001 με όριο σύκλισης 10^{-15}
προέκυπτε λύση x=3 !
Εξ' άλλου το βιβλίο αναφέρει πάλι στην σελίδα 2.17 :
Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να συνδυάζεται με την μέθοδο της διχοτόμησης, ώστε να εντοπίζεται πρώτα η περιοχή της ρίζας .
Πράγματι! Έπρεπε από την αρχή να αξιοποιήσουμε το Θ. Bolzano!!!
Με αρχική τιμή εκκίνησης της μεθόδου x_1 = 2,000003 με όριο σύκλισης 10^{-15},
μετα από 3 μόλις επαναλήψεις έχουμε σύγλιση στο x_o = 2,000003061951197 .
Τα παραπάνω φαίνονται στο εξής σχήμα:
Κοινά Σημεία  2 .png
Κοινά Σημεία 2 .png (164.41 KiB) Προβλήθηκε 2265 φορές
Στο σχήμα παρατηρούμε τα εξής :
1ο Βήμα : Η εφαπτομένη της C_{f} στο C(2.4, f(2.4)) τέμνει τον άξονα xx' στο σημείο (x_1 ,0 ) .
2ο Βήμα : H κάθετη στον xx' στο σημείο (x_1 ,0 ) τέμνει την C_{f} στο D( x_1,f(x_1) ) .
Η εφαπτομένη της C_{f} στο D τέμνει τον άξονα xx' στο σημείο (x_2 ,0 ) .
3ο Βήμα : H κάθετη στον xx' στο σημείο (x_2 ,0 ) τέμνει την C_{f} στο E( x_2,f(x_2) ) .
Η εφαπτομένη της C_{f} στο E τέμνει τον άξονα xx' στο σημείο (x_3 ,0 ) .

Βλέπουμε πώς συγκλίνει το x_3 στην ρίζα x=3 με αρχική τιμή x_1 = 2,4 .

Επίσης η "κόκκινη ευθεία " ευθεία είναι η εφαπτομένη της C_{f} στο B(2.00001, f(2.00001)).

Παρατηρήστε ότι "ταυτίζονται" η εφαπτομένη και η γραφική παράσταση !
Αν μπορούσαμε να φτιάξουμε και ασύμπτωτη σίγουρα και αυτή θα ταυτιζόταν με τις παραπάνω ...
Αυτός, νομίζω, είναι και ο λόγος για τον οποίο το πρόγραμμα αδυνατεί να δώσει λύση.
Συγγνώμη εάν κούρασα...
Θα περιμένω σχόλια από τους πολύ σπουδαιότερους από εμένα στο :logo: .
Φιλικά
Σταμ. Γλάρος


Απάντηση

Επιστροφή σε “Διασκεδαστικά Μαθηματικά”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 2 επισκέπτες