Επαφή στον περίκυκλο

Συντονιστές: vittasko, silouan, rek2

Άβαταρ μέλους
sakis1963
Δημοσιεύσεις: 832
Εγγραφή: Τετ Νοέμ 19, 2014 10:22 pm
Τοποθεσία: Κιάτο

Επαφή στον περίκυκλο

#1

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από sakis1963 » Τρί Οκτ 17, 2023 12:04 am

2022.021.FB9531 Mathematica.jpg
2022.021.FB9531 Mathematica.jpg (61.07 KiB) Προβλήθηκε 768 φορές
Έστω τρίγωνο ABC, (O) ο περίκυκλός του και (I) ο έγκυκλός του.

Ας είναι επίσης D το σημείο επαφής του έγκυκλου με την BC και M, N τα μέσα των AB, AC αντίστοιχα.

Αν K=DI\cap MN, δείξτε ότι ο κύκλος (K, KD) εφάπτεται του περίκυκλου (O)


''Οσοι σου λένε δεν μπορείς, είναι πιθανότατα αυτοί, που φοβούνται μήπως τα καταφέρεις''
Νίκος Καζαντζάκης

Λέξεις Κλειδιά:
giannimani
Δημοσιεύσεις: 233
Εγγραφή: Δευ Μαρ 09, 2009 6:26 pm
Τοποθεσία: Αθήνα

Re: Επαφή στον περίκυκλο

#2

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από giannimani » Τρί Οκτ 17, 2023 6:14 pm

Έστω ότι η DI τέμνει για δεύτερη φορά τον κύκλο (K, KD) στο σημείο E.
Τότε, προφανώς AE \parallel MN\parallel BC.
Ο κύκλος (K, KD) εφάπτεται της χορδής BC του κύκλου (O) στο σημείο D,
Αν είναι ορθογώνιος ενός κύκλου, τότε σύμφωνα με το παρακάτω λήμμα (*) (κριτήριο Αρχιμήδη)
θα εφάπτεται του κύκλου (O). Θεωρούμε τον κύκλο (BIC). Το κέντρο αυτού
του κύκλου είναι το μέσο S του τόξου BC του περιγεγραμμένου κύκλου του \triangle ABC
που δεν περιέχει την κορυφή A (Είναι SB=SC=SI=SI_{a}, θεώρημα τρίαινας, I_{a} το
A-παράκεντρο του τριγώνου ABC).
Θα αποδείξουμε ότι οι κύκλοι (K, KD) και (BIC) είναι ορθογώνιοι.
touch_on_circumcircle.png
touch_on_circumcircle.png (45.7 KiB) Προβλήθηκε 719 φορές
Αρκεί να αποδείξουμε ότι η διαίρεση (E,D;I,F) είναι αρμονική, όπου F το δεύτερο
σημείο τομής της DI με τον κύκλο (BIC).
Πράγματι, η διαίρεση (A,L;I,I_{a}) είναι αρμονική, όπου L= (AI)\cap (BC).
Εφόσον AE \parallel BC\parallel FI_{a} (I_{a}F \bot IF) τότε και η διαίρεση (E,D;I,F) είναι αρμονική, οπότε οι κύκλοι (K, KD)
και (BIC) είναι ορθογώνιοι.



Λήμμα (*) (κριτήριο Αρχιμήδη): Έστω ότι ο κύκλος (\alpha) (εδώ ο (K, KD)) εφάπτεται της χορδής BC
του κύκλου (\beta) (εδώ ο (O)) στο σημείο D, και επίσης ο κύκλος (\alpha) είναι ορθογώνιος προς έναν κύκλο (\gamma)
(εδώ ο (BIC)).
Τότε ο κύκλος (\alpha) εφάπτεται του κύκλου (\beta).


giannimani
Δημοσιεύσεις: 233
Εγγραφή: Δευ Μαρ 09, 2009 6:26 pm
Τοποθεσία: Αθήνα

Re: Επαφή στον περίκυκλο

#3

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από giannimani » Τετ Οκτ 18, 2023 12:16 pm

Για την πληρότητα της απάντησης δίνουμε τα παρακάτω λήμματα.

Λήμμα Αρχιμήδη : Κύκλος (\alpha) εφάπτεται χορδής MN κύκλου (\beta) στο σημείο B, και του κύκλου (\beta) στο σημείο Α.
Τότε, η AB είναι διχοτόμος της γωνίας MAN.

Απόδειξη: Συμβολίζουμε με L το δεύτερο σημείο τομής της AB με τον κύκλο (\beta), και έστω k
η κοινή εφαπτομένη των δύο κύκλων στο σημείο A, που τέμνει την ευθεία MN στο σημείο C.
Είναι, \angle{CAM}=\angle{MNA}=z (γωνία από χορδή και εφαπτομένη). Έστω, επίσης \angle{MAB}=y και \angle{BAN}=x.
Τότε, \angle{MBA}=x+z, και εφόσον το τρίγωνο CAB είναι ισοσκελές, τότε \angle{CAB}=\angle{CBA}\, \implies \, z+y=x+z \, \implies \, y=x,
δηλαδή, η AB είναι διχοτόμος της γωνίας MAN.
lem_archimedes.png
lem_archimedes.png (34.24 KiB) Προβλήθηκε 657 φορές
ή

Θεωρούμε την ομοιοθεσία κέντρου A με την οποία ο κύκλος (\alpha) μετασχηματίζεται στον κύκλο (\beta).
Τότε, η εφαπτομένη MN του κύκλου (\alpha) μετασχηματίζεται στην εφαπτομένη \ell στο σημείο L.
Εφόσον MN \parallel \ell, προκύπτει ότι τοξLM = τοξLN \implies \, \angle{MAL}=\angle{NAL}, δηλαδή, η AB είναι διχοτόμος της γωνίας MAN.

[*] Με τις υποθέσεις του προηγούμενου λήμματος, ισχύει ότι ότι ML^2=LA \cdot LB.
(Προκύπτει από την ομοιότητα των τριγώνων MBL και AML:
\frac{ML}{LA}=\frac{LB}{ML}\, \implies \, ML^2=LB \cdot LA.)

[*] Επίσης ο κύκλος (\gamma) κέντρου L και ακτίνας LM είναι ορθογώνιος του κύκλου (\alpha).
(Συμβολίζουμε με K το ένα από τα δύο κοινά σημεία των κύκλων (\alpha) και (\gamma). Από το προηγούμενο είναι ML^2=LA \cdot LB,
και εφόσον LK=LM (ακτίνες του κύκλου (\gamma)), τότε LK^2=LA \cdot LB, οπότε η ακτίνα LK του κύκλου (\gamma) είναι εφαπτομένη
του κύκλου (\alpha), και επομένως, οι δύο κύκλοι είναι ορθογώνιοι.)


Λήμμα 2: Δύο κύκλοι (\alpha) και (\beta) τέμνονται στα σημεία Ε και F. Ένας τρίτος κύκλος (\omega) με κέντρο επί της ευθείας EF είναι ορθογώνιος του κύκλου (\alpha). Τότε,ο κύκλος (\omega) είναι ορθογώνιος και του κύκλου (\beta).

Απόδειξη: Εφόσον οι κύκλοι (\alpha) και (\omega) είναι ορθογώνιοι, τότε WP \bot PA, όπου W το κέντρο του κύκλου (\omega),
και το P σημείο τομής των κύκλων (\alpha) και (\omega). Από το ορθογώνιο τρίγωνο APW προκύπτει ότι PW^2=WA^2-AP^2\,.
lem_lemma2.png
lem_lemma2.png (26.41 KiB) Προβλήθηκε 657 φορές
Έχουμε επίσης ότι WA^2-AP^2=WB^2-BR^2 \,.
Αλλά WP=WR (ακτίνες του κύκλου (\omega)). Ως εκ τούτου, WR^2=WB^2-BR^2\,,
οπότε το τρίγωνο BRW είναι ορθογώνιο, από το οποίο προκύπτει ότι BR \bot WR, δηλαδή, οι κύκλοι (\beta) και (\omega) είναι ορθογώνιοι.

[*] Αν ο κύκλος (\omega) είναι ορθογώνιος σε καθένα από δύο τεμνόμενους (στα σημεία Ε και F) κύκλους (\alpha) και (\beta), τότε το κέντρο
του κύκλου (\omega) ανήκει στην ευθεία EF.

Απόδειξη του Κριτηρίου Αρχιμήδη : Υποθέτουμε ότι ο κύκλος (\alpha) δεν εφάπτεται του κύκλου (\beta).
Κατασκευάζουμε κύκλο (\alpha '), ο οποίος εφάπτεται του κύκλου (\beta), και εφάπτεται επίσης της χορδής ΜΝ στο σημείο Β
(Αυτή η κατασκευή επιτυγχάνεται με την ομοιοθεσία κέντρου A και λόγου \frac{AB}{AL}, του κύκλου (\beta),
όπου L το μέσο του τόξου MN του κύκλου (\beta), και A η τομή LB \cap (\beta) ).
krit_archimedes.png
krit_archimedes.png (24.77 KiB) Προβλήθηκε 657 φορές
Επομένως, το A είναι το σημείο επαφής των κύκλων (\alpha ') και (\beta), και Q είναι το δεύτερο σημείο
τομής των κύκλων (\alpha) και (\alpha ').
Γνωρίζουμε ότι ο κύκλος (\gamma) είναι ορθογώνιος του (\alpha ') (βλέπε παραπάνω). Αφετέρου, από
την υπόθεση οι κύκλοι (\alpha) και (\gamma) είναι επίσης ορθογώνιοι. Έχουμε λοιπόν ότι ο κύκλος (\gamma)
είναι ορθογώνιος με τους (\alpha) και (\alpha '). Επομένως, σύμφωνα με προηγούμενη σημείωση το κέντρο του
κύκλου (\gamma) (το σημείο L) πρέπει να ανήκει στην ευθεία QB. Αλλά από το λήμμα Αρχιμήδη
το σημείο Α ανήκει στην ευθεία BL. Επομένως, τα σημεία A και Q συμπίπτουν, από το οποίο
προκύπτει ο ισχυρισμός του λήμματος.


giannimani
Δημοσιεύσεις: 233
Εγγραφή: Δευ Μαρ 09, 2009 6:26 pm
Τοποθεσία: Αθήνα

Re: Επαφή στον περίκυκλο

#4

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από giannimani » Τετ Οκτ 18, 2023 5:30 pm

Τα παραπάνω λήμματα τα βήκα σε ένα pdf αρχείο από τον ρωσικό ιστότοπο Geometry.ru.,
με τίτλο "Γύρω από ένα πρόβλημα του Αρχιμήδη".
Ο ρώσος συγγραφέας αυτού του άρθρου αποδίδει την πατρότητα του κειμένου στον γάλλο Γεωμέτρη
Jean Louis Ayme.


Απάντηση

Επιστροφή σε “Γεωμετρία - Επίπεδο Αρχιμήδη (Seniors)”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 1 επισκέπτης