Περιοδική συνάρτηση.

Συντονιστής: exdx

Άβαταρ μέλους
chris_gatos
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 6962
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 9:03 pm
Τοποθεσία: Ανθούπολη

Περιοδική συνάρτηση.

#1

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από chris_gatos » Δευ Ιουν 15, 2009 3:48 pm

Ορισμός

Μια συνάρτηση f με πεδίο ορισμού το Α λέγεται περιοδική , όταν υπάρχει πραγματικός αριθμός Τ>0 τέτοιος ώστε
για κάθε χ στο Α, να ισχύει:

1) \displaystyle{\displaystyle  
x + T \in A,x - T \in A 
}

2) f ( x-T )= f ( x+T ) = f(x).

O πραγματικός αριθμός Τ λέγεται περίοδος της συνάρτησης f.

( Eίναι ο ορισμός της περιοδικής συνάρτησης απο το σχολικό βιβλίο άλγεβρας Β'Λυκείου Γενικής παιδείας.)

ΑΣΚΗΣΗ

Έστω f : R -> R συνάρτηση με τύπο \displaystyle{\displaystyle  
f(x) = \cos (x^2 ) 
}.
Nα αποδείξετε πως η f δεν είναι περιοδική.


Χρήστος Κυριαζής
hsiodos
Διευθύνον Μέλος
Δημοσιεύσεις: 1236
Εγγραφή: Σάβ Απρ 18, 2009 1:12 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#2

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από hsiodos » Δευ Ιουν 15, 2009 4:40 pm

Καλησπέρα

Έστω ότι η f είναι περιοδική με περίοδο Τ> 0
Άρα για κάθε x\in R θα ισχύει cos(x+T)^2=cosx^2\,\,\,(1)
Από την (1) αν χ=0 προκύπτει cosT^2=1 άρα υπάρχει ακέραιος κ , ώστε T^2=2\kappa \pi (κ > 0) δηλαδή T=\sqrt{2\kappa \pi  }
Αντικαθιστούμε τώρα στην (1) και παίρνουμε
για κάθε x\in R θα ισχύει cos(x+\sqrt{2\kappa \pi })^2=cosx^2\,\,\,(2)
Αν θέσουμε τώρα στην (2) x=\sqrt{\kappa \pi } παίρνουμε
cos(\sqrt{\kappa \pi  }+\sqrt{2\kappa \pi } )^2=cos(\sqrt{\kappa \pi })^2
ή cos(3\kappa \pi +2\sqrt{2}\kappa \pi )=cos(\kappa \pi )
Συνεπώς υπάρχει ακέραιος λ ώστε:
3\kappa \pi +2\sqrt{2}\kappa \pi =2\lambda \pi +\kappa \pi (3) ή 3\kappa \pi +2\sqrt{2}\kappa \pi =2\lambda \pi -\kappa \pi(4)

Από την (3) προκύπτει \sqrt{2}=\frac{\lambda -\kappa }{\kappa } ,άτοπο(άρρητος=ρητός)
Από την (4) προκύπτει \sqrt{2}=\frac{\lambda -2\kappa }{\kappa }άτοπο(άρρητος=ρητός)
Συνεπώς η f δεν είναι περιοδική

Γιώργος


Γιώργος Ροδόπουλος
Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15763
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#3

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Τρί Ιουν 16, 2009 11:51 am

chris_gatos έγραψε:
Έστω f : R -> R συνάρτηση με τύπο \displaystyle{\displaystyle  
f(x) = \cos (x^2 ) 
}.
Nα αποδείξετε πως η f δεν είναι περιοδική.
Πολύ ωραία η παραπάνω λύση του Γιώργου. Δίνω άλλη μία.

Αν Τ η περίοδος θα είχαμε για κάθε x την ισότητα cos (x^2 ) = cos ((x+T)^2).
Άρα υπάρχει k \in Z (που εξαρτάται από το x) και κατάλληλο κάθε φορά πρόσημο + ή - με (x+T)^2 \pm x^2 = 2k\pi. Αλλά τότε
\frac {(x+T)^2 \pm x^2}{2\pi} \in Z. Αυτό όμως είναι άτοπο διότι οι
\frac {(x+T)^2 + x^2}{2\pi} , \frac {(x+T)^2 - x^2}{2\pi} ως συνεχείς συναρτήσεις παίρνουν "όλες τις ενδιάμεσες τιμές": Από αυτό εύκολα βλέπουμε ότι υπάρχει κοινό διάστημα τιμών του x που ούτε η μία ούτε η άλλη δεν έχουν ακέραια τιμή.

Φιλικά,

Μιχάλης Λάμπρου


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15763
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#4

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Τρί Ιουν 16, 2009 12:11 pm

Η παραπάνω λύση γενικεύεται και στο να δείξει κανείς ότι δεν είναι περιοδικές
οι cos(x^3), cos(x^2 - 5x +7) και άλλες παρόμοιες.

Μου γεννάται λοιπόν η απορία: Για ποιές συνεχείς g: R ---> R είναι περιοδική η
cosg(x) ;

Δεν ξέρω την απάντηση αλλά νομίζω ότι δεν θα είναι δύσκολο, με την παραπάνω τεχνική, να δείξει κανείς ότι έχουμε περιοδικότητα αν και μόνον αν g(x) = Ax + B.

Για την περίπτωση όπου g πολυωνυμική, νομίζω ότι είναι φανερό.

Τι λέτε;

Τρέχω για διαγώνισμα οπότε δεν μπορώ να το δω τώρα αμέσως. Θα το σκεφτώ όμως κάνοντας επιτήρηση (αν μ' αφήσουν ...).

Φιλικά,

Μιχάλης.


Άβαταρ μέλους
chris_gatos
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 6962
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 9:03 pm
Τοποθεσία: Ανθούπολη

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#5

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από chris_gatos » Τρί Ιουν 16, 2009 1:13 pm

Καλησπέρα...Eγω απλά σκέφτηκα π.χ και την , cos(sinx)...Mήπως είναι πιο δύσκολο απ'ότι φαντάζει;;


Χρήστος Κυριαζής
dement
Διευθύνον Μέλος
Δημοσιεύσεις: 1417
Εγγραφή: Τρί Δεκ 23, 2008 10:11 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#6

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από dement » Τρί Ιουν 16, 2009 1:19 pm

Καλημερα. Ας κανω μια αποπειρα στο ερωτημα του κ. Λαμπρου...

Εστω η \cos \circ g περιοδικη με περιοδο \tau. Τοτε, για καθε x \in \mathbb{R}, εχουμε g(x + \tau) = g(x) + 2k \pi η g(x + \tau) = - g(x) + 2k \pi με k \in \mathbb{Z}.

Για να το απλουστευσουμε, εστω οτι θελουμε να ισχυει μονο η πρωτη συνθηκη (ας πουμε, π.χ., οτι θελουμε να ειναι περιοδικη και η \sin \circ g). Τοτε, αφου η \frac{g(x + \tau) - g(x)}{2 \pi} ειναι συνεχης και παιρνει ακεραιες τιμες, ειναι σταθερη. Απο αυτο επεται οτι η g πρεπει να ειναι τετοια ωστε η G(x) = g(x) - \frac{2 k \pi x}{\tau} να ειναι περιοδικη με περιοδο \tau για καποιον ακεραιο k.

Απο αυτο και μονο φαινεται οτι υπαρχει μια αρκετα μεγαλη γκαμα συναρτησεων g και οχι μονο οι γραμμικες. Αν τωρα επιτρεψουμε και τη δευτερη συνθηκη, τα πραγματα μπερδευονται ακομα περισσοτερο γιατι δεν εμποδιζει τιποτα την g να υπακουει αλλου την πρωτη και αλλου τη δευτερη συνθηκη, 'πηδωντας' απο τη μια ακεραια τιμη του k στην αλλη. Τι λετε οι υπολοιποι;

Δημητρης Σκουτερης
τελευταία επεξεργασία από dement σε Τρί Ιουν 16, 2009 1:22 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.


Δημήτρης Σκουτέρης

Τα μαθηματικά είναι η μοναδική επιστήμη που θα μπορούσε κανείς να εξακολουθήσει να ασκεί αν κάποτε ξυπνούσε και το σύμπαν δεν υπήρχε πλέον.
Άβαταρ μέλους
Demetres
Γενικός Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 8989
Εγγραφή: Δευ Ιαν 19, 2009 5:16 pm
Τοποθεσία: Λεμεσός/Πύλα
Επικοινωνία:

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#7

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Demetres » Τρί Ιουν 16, 2009 1:22 pm

chris_gatos έγραψε:Καλησπέρα...Eγω απλά σκέφτηκα π.χ και την , cos(sinx)...Mήπως είναι πιο δύσκολο απ'ότι φαντάζει;;
'Εχεις δίκιο. Γενικά αν g περιοδική τότε cos(g(x)) περιοδική. Μήπως ισχύει και το αντίστροφό; (Για g συνεχή)


dement
Διευθύνον Μέλος
Δημοσιεύσεις: 1417
Εγγραφή: Τρί Δεκ 23, 2008 10:11 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#8

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από dement » Τρί Ιουν 16, 2009 1:24 pm

Οχι, το αντιστροφο δεν ισχυει (π.χ. g(x) = x).

Δημητρης Σκουτερης


Δημήτρης Σκουτέρης

Τα μαθηματικά είναι η μοναδική επιστήμη που θα μπορούσε κανείς να εξακολουθήσει να ασκεί αν κάποτε ξυπνούσε και το σύμπαν δεν υπήρχε πλέον.
Άβαταρ μέλους
Demetres
Γενικός Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 8989
Εγγραφή: Δευ Ιαν 19, 2009 5:16 pm
Τοποθεσία: Λεμεσός/Πύλα
Επικοινωνία:

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#9

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Demetres » Τρί Ιουν 16, 2009 1:26 pm

dement έγραψε:Οχι, το αντιστροφο δεν ισχυει (π.χ. g(x) = x).

Δημητρης Σκουτερης
Ασφαλώς έχεις δίκιο. Μπήκα να το διαγράψω αλλά με πρόλαβες.


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15763
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#10

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Τρί Ιουν 16, 2009 3:18 pm

dement έγραψε: του κ. Λαμπρου...
Δημήτρη, περιττεύει το "κ."
Αν είμασταν κοντά, θα πίναμε ένα κρασί.
dement έγραψε: Απο αυτο επεται οτι η g πρεπει να ειναι τετοια ωστε η G(x) = g(x) - \frac{2 k \pi x}{\tau} να ειναι περιοδικη με περιοδο \tau για καποιον ακεραιο k.
Σωστά. Για να συνοψίσουμε, όπως έδειξε ο Δημήτρης, μία ικανή συνθήκη είναι:

Έστω G περιοδική συνάρτηση με περίοδο τ και έστω k ακέραιος. Τότε η
cos(G(x) + 2kπx/τ) είναι περιοδική με περίοδο τ.
(Δηλαδή μπορούμε να πάρουμε g(x) = G(x) + 2kπx/τ)

dement έγραψε: Αν τωρα επιτρεψουμε και τη δευτερη συνθηκη, τα πραγματα μπερδευονται ακομα περισσοτερο γιατι δεν εμποδιζει τιποτα την g να υπακουει αλλου την πρωτη και αλλου τη δευτερη συνθηκη, 'πηδωντας' απο τη μια ακεραια τιμη του k στην αλλη.
Ακριβώς. Γι αυτό ήμουν προσεκτικός στο αρχικό μήνυμα (στην λύση μου της μη περιοδικότητας της cos(x^2) ) να γράψω ότι το k και το πρόσημο + ή - εξαρτώνται από το x.

Συμπέρασμα: Φαίνεται ότι το πρόβλημα έχει ενδιαφέρον.

Φιλικά,

Μιχάλης Λάμπρου.


Άβαταρ μέλους
Demetres
Γενικός Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 8989
Εγγραφή: Δευ Ιαν 19, 2009 5:16 pm
Τοποθεσία: Λεμεσός/Πύλα
Επικοινωνία:

Re: Περιοδική συνάρτηση.

#11

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Demetres » Τρί Ιουν 16, 2009 7:24 pm

Mihalis_Lambrou έγραψε:
dement έγραψε: Αν τωρα επιτρεψουμε και τη δευτερη συνθηκη, τα πραγματα μπερδευονται ακομα περισσοτερο γιατι δεν εμποδιζει τιποτα την g να υπακουει αλλου την πρωτη και αλλου τη δευτερη συνθηκη, 'πηδωντας' απο τη μια ακεραια τιμη του k στην αλλη.
Ακριβώς. Γι αυτό ήμουν προσεκτικός στο αρχικό μήνυμα (στην λύση μου της μη περιοδικότητας της cos(x^2) ) να γράψω ότι το k και το πρόσημο + ή - εξαρτώνται από το x.

Συμπέρασμα: Φαίνεται ότι το πρόβλημα έχει ενδιαφέρον.
Τελικά υπάρχουν και πιο περίεργες συνεχείς συναρτήσεις οι οποίες πηδάνε από + σε -. Θα περιγράψω μια τέτοια πάρακάτω

Στο [0,1] η g θα παίρνει την τιμή 2 \pi n_0, για κάποιο ακέραιο n_0
Στο [2,3] η g θα παίρνει την τιμή 2 \pi n_2, για κάποιο ακέραιο n_2
Στο [-2,-1] η g θα παίρνει την τιμή 2 \pi n_{-2}, για κάποιο ακέραιο n_{-2}
κτλ
Πιο συγκεκριμένα στο [2κ,2κ+1] η g θα παίρνει την τιμή 2 \pi n_{2k}, για κάποιο ακέραιο n_{2k}

Στα [-1,0],[1,2] κτλ η g θα είναι γραμμική.

Σίγουρα η g είναι συνεχής και έχω ελεύθερη επιλογή για να διαλέξω τα \ldots, n_{-2},n_0,n_2,\ldots.

Νέος περιορισμός: Για κάθε κ, θα ισχύει |n_{2k+2} - n_{2k}| = 1

Για αυτή την συνάρτηση g, η cos(g(x)) είναι περιοδική με περίοδο 2. Πράγματι αν x \in \bigcup_{k \in \mathbb{Z}} [2k,2k+1] τότε έχουμε g(x+2) - g(x) = 2\pi Αν x \in [2k+1,2k+2] με n_{2k+2} - n_{2k} = n_{2k+4} - n_{2k+2} τότε έχουμε g(x+2) - g(x) = 2\pi και αν x \in [2k+1,2k+2] με n_{2k+2} - n_{2k} \neq  n_{2k+4} - n_{2k+2} τότε έχουμε g(x+2) + g(x) = g(2k+1) +g(2k+3) = 2\pi(n_{2k} + n_{2k+2}).

(Κάντε ένα σχήμα.)

Μένει να δείξω πως μπορώ να διαλέξω τα n_{2k} ώστε η g να μην είναι της μορφής που περιγράφει ο Δημήτρης (dement). Ένας τρόπος είναι να τα διαλέξω ως εξής \ldots 0,1,0,1 0,1,2,1,0,-1,0,1,2,3,\ldots

όπου στα αριστερά συνεχίζει περιοδικά και στα δεξία (εκεί όπου η g και δεν είναι της μορφής που περιγράφει ο Δημήτρης) ανεβαίνει 2 βήματα, καταβαίνει 3, ανεβαίνει 4, κτλ.


Απάντηση

Επιστροφή σε “ΑΛΓΕΒΡΑ Β'”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 2 επισκέπτες