Ήταν κάπου στα τέλη του 1984 κι εγώ μαθητής τρίτης λυκείου. Ο φροντιστής μου – που είχε πάντα μια κακή κουβέντα για τους μαθηματικούς των σχολείων μας – είπε, δε θυμάμαι τώρα με ποια αφορμή, ότι «ο Καζαντζής είναι ο μεγαλύτερος αλγεβρίστας στην Ελλάδα».
Πώς του ξέφυγαν τέτοια ενθουσιασμένα λόγια; αναρωτήθηκα.
Μετά από λίγες μέρες, με μια μικρή περιήγηση στα βιβλιοπωλεία των Σερρών, έπεσα στο
Θ. Ν. Καζαντζή, ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ, (Τεύχος Δεύτερο, ΤΥΠΟΕΚΔΟΤΙΚΗ, Θεσσαλονίκη 1980), το οποίο και αγόρασα.
Δεν έμοιαζε καθόλου με τα υπόλοιπα βιβλία που είχα ως υποψήφιος. Δεν περιείχε μεγάλο πλήθος ασκήσεων αλλά έδινε κυρίως έμφαση στη σοβαρή αλλά και αναλυτική διατύπωση της θεωρίας, με πολλά διαγράμματα, σχόλια κι αντιπαραδείγματα. Μπορντό εξώφυλλο, με μία έλλειψη με κατακόρυφο άξονα ως έμβλημα, να περιέχει τον τίτλο. Εικόνα που, κάποια χρόνια αργότερα, θα μου ήταν πια ιδιαίτερα οικεία.
Αυτή ήταν η πρώτη μου «γνωριμία» με τον Θεόδωρο (Νέστορος) Καζαντζή. Το πρώτο από τα δεκαεπτά βιβλία που μετράω στη βιβλιοθήκη μου.
Γύρω στο 95-96, σε μια από τις συχνές επισκέψεις μου στη «Μαθηματική Βιβλιοθήκη» του Χάρη Βαφειάδη, πρωτοσυναντήθηκα με έναν , χαμηλού αναστήματος, χαμογελαστό «παππούλη» με έξυπνα μάτια. Κατέβηκε τις σκάλες του ημιυπόγειου βιβλιοπωλείου, άλλαξαν δυο κουβέντες κι έφυγε.
Ήταν η εποχή που γινόμασταν φίλοι με το Χάρη και την Ελένη. Ένα χρόνο αργότερα προστέθηκε στους δεσμούς μας κι η μικρή βοήθειά μου στην έκδοση του περιοδικού Μαθηματική Παιδεία, που εξέδιδε ο Χάρης. Στην αρχή σε τυπογραφικές διορθώσεις, αργότερα και στην επιμέλεια των λύσεων των προτεινόμενων ασκήσεων. Έγινα από τους καθημερινούς θαμώνες της οδού Δέλλιου (κατα-νυχτερινούς, θα ‘πρεπε να λέμε, μια και οι φροντιστές εμφανιζόμασταν στο βιβλιοπωλείο μετά τις 11!). Και έμελλε να συναντήσω τον Θόδωρο Καζαντζή πολλές φορές.
.
- Χειρόγραφο1.jpg (129.16 KiB) Προβλήθηκε 9397 φορές
Τον γνώρισα τα τέσσερα τελευταία χρόνια της ζωής του και συναναστραφήκαμε σε συζητήσεις στο βιβλιοπωλείο και δυο-τρεις κοινές εξόδους σε ταβέρνες. Ποτέ μου δεν ένιωσα την οικειότητα του φίλου, ποτέ μου δεν τον αποκάλεσα «Ρούλη». Μέχρι το τέλος, τον έβλεπα σε ένα θρόνο, πολύ μακριά από τους κοινούς μαθηματικούς. Θαύμαζα, κι εξακολουθώ ακόμη και τώρα, τον τρόπο που είχε να παρουσιάζει τα δύσκολα ως απλά, τη γραφή του που, απαλλαγμένη από βαρύ συμβολισμό, εστιάζει στην ουσία του προβλήματος, το ότι καταφέρνει να είναι ουσιαστικός και προσιτός ταυτόχρονα. Και, φυσικά, την α γ ω ν ί α του να σε κάνει κοινωνό. Να πατήσεις στα πόδια σου και να συνεχίσεις. Όπως τα είπε ο Νίκος παραπάνω, να μην επαναλαμβάνω
Είχε βαθιά περιφρόνηση προς το χρήμα και το θάνατο. Ενώ έπασχε από ζάχαρο, τριγυρνούσε με μια κόκα-κόλα στο χέρι (το ανέφερε ήδη ο Αντώνης) και είχε ιδιαίτερη αδυναμία στις τουλούμπες (σιροπιαστά γλυκά). Μάταια τα λόγια των φίλων του να προσέχει.
Είχε, επιπλέον, την προσωπική του σχέση με το χρόνο. Θυμάμαι το Χάρη να τον ρωτάει επίμονα πότε θα τελειώσει το τάδε βιβλίο (πχ.
1000 ασκήσεις ολοκληρωμάτων, Στατιστική, Πιθανότητες, Τεστ για την Α Λυκείου) ή άρθρο. Ο κ. Ρούλης συγκατένευε πάντα ότι προχωράει. Μπορούσε να μη γράφει τίποτα για μέρες – υποψιάζομαι – και στο τέλος να βγαίνει μόνο λίγο εκπρόθεσμος! Ενδιάμεσα, ενέδιδε στις προκλήσεις δύσκολων προβλημάτων που του έδιναν τηλεφωνικά διάφοροι γνωστοί του από όλη την Ελλάδα. Παρατούσε την επαγγελματική του εργασία για τη χαρά του ερασιτέχνη…
- Χειρόγραφο2.jpg (119.62 KiB) Προβλήθηκε 9397 φορές
Είναι αληθές ότι, κάποιες φορές, είναι ακατάστατος στη σειρά παρουσίασης , όμως από τα 17 βιβλία του που έχω, δεν έχουν περιεχόμενα μόνο η
Άλγεβρα Β Λυκείου και οι τρεις τόμοι με τις
1000 Ασκήσεις Ολοκληρωμάτων (πώς θα γινόταν άλλωστε;). Σχεδόν όλα έχουν εκτενέστατη βιβλιογραφία με αποκορύφωμα τα
Ολοκληρώματα – 101 αναφορές!
Για τις παρεμβάσεις του σε συνέδρια δεν έχω προσωπική αντίληψη. Όμως οι προτάσεις του για τη μαθηματική εκπαίδευση αγνοήθηκαν εντελώς και, μετά το θάνατό του, ο αποχαιρετισμός από τη Μαθηματική Εταιρεία στον Ευκλείδη Β ήταν ένα μικρό κείμενο 5-6 σειρών όπου τονιζόταν ότι ήταν δυνατός αριθμομνήμονας! Αυτή είναι η μοίρα των "αιρετικών" και ελεύθερων ανθρώπων. Μα μόνο αυτοί αξίζει να γίνονται πρότυπα!
Από τα σχέδια της Μαθηματικής Βιβλιοθήκης που δεν πραγματοποιήθηκαν ήταν ή έκδοση μίας μεγάλης Ευκλείδειας Γεωμετρίας. Ο Χάρης πίεζε τον Καζαντζή να γράψει τη θεωρία - κάπου θα υπάρχουν (;) οι πρώτες σελίδες. Ήθελε ένα "έργο βιβλιοθήκης", που να μην επηρεάζεται από αλλαγές σε εκπαιδευτικά "συστήματα", στην ύλη κλπ. Ένα βιβλίο αναφοράς για καθηγητές, μαθητές με αυξημένες απαιτήσεις κι ενθουσιώδεις λάτρεις του αθλήματος.
Ίσως να το γράφουν τώρα μαζί...
Λεωνίδας Θαρραλίδης
), που επαναλήφθηκαν στις 17 Ιουνίου. 
