Πλάτωνος "Πολιτεία" Ζ/526d

[kalafatis_kon]

Πλάτων "Πολιτεία" (Ζ/526d) Μετάφραση Ι. Γρυπάρης
Στον παρακάτω διάλογο ο Σωκράτης με τον Γλαύκο συζητούν για την Γεωμετρία...

- Όσο τουλάχιστο μέρος της Γεωμετρίας που αναφέρεται στην πολεμική τέχνη είναι φανερό πως μας κάνει· γιατί και για τις στρατοπεδεύσεις και για την κατάληψη οχυρών θέσεων και τις συμπυκνώσεις και τις αναπτύξεις του στρατού και για όλους τους διάφορους σχηματισμούς των στρατευμάτων και στις μάχες και στις πορείες, μεγάλη διαφορά θα έχει από τον εαυτό του ένας, όταν είναι κάτοχος της γεωμετρίας παρά όταν δεν είναι.
- Ε ναι, αλλ᾽ όσο γι᾽ αυτά θα έφτανε κ᾽ ένα μικρό μέρος από τη γεωμετρία και τη λογιστική· πρέπει όμως να εξετάσομε αν και το μεγαλύτερο και το πιο προχωρημένο της μέρος έχει τη δύναμη να οδηγεί σ᾽ εκείνο το σκοπό μας, να μας κάνει δηλαδή ευκολότερα να ιδούμε την ιδέα του αγαθού. Γιατί αυτό το σκοπό έχουν, είπαμε, όλα όσα αναγκάζουν την ψυχή να μεταστραφεί προς εκείνον τον τόπο όπου βρίσκεται το ευδαιμονέστατο μέρος του όντος, που με κάθε τρόπο πρέπει ν᾽ αντικρίσει και να δει.
- Πολύ σωστά λες.
- Ώστε αν αναγκάζει την ψυχή ν᾽ αντικρίζει την ουσία, μας κάνει, αν όμως τα φθαρτά, δε μας χρειάζεται.
- Αυτό βέβαια παραδεχόμαστε.
- Αυτό όμως δε θα μας αμφισβητήσουν όσοι και μικρή μόνο ιδέα έχουν από γεωμετρία, ότι δηλαδή η επιστήμη αυτή βρίσκεται σε τέλεια αντίθεση με τους όρους που χρησιμοποιούν στους υπολογισμούς των όσοι την έχουν επάγγελμά τους.
- Πώς;
- Οι όροι δηλαδή που μεταχειρίζονται είναι πολύ γελοίοι, αν και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά, γιατί έχουν διαρκώς στο στόμα τους τις λέξεις τετραγωνίζω και εκτείνω και προσθέτω, σα να τα έκαναν πραγματικώς αυτά και να απέβλεπαν σε πρακτικά αποτελέσματα και όλο γι᾽ αυτά μιλούν· ενώ ολόκληρη αυτή η επιστήμη άλλο αντικείμενο δεν έχει παρά τη γνώση.
- Χωρίς αμφιβολία.
- Δεν πρέπει ακόμη να συμφωνήσομε και γι᾽ αυτό το άλλο;
- Το ποιό;
- Πως αντικείμενό της έχει το αιωνίως ον και όχι εκείνο που έχει αρχή και τέλος.
- Καμιά δυσκολία δεν υπάρχει να το παραδεχτούμε· πραγματικώς είναι η γεωμετρία γνώση του αιωνίως όντος.
Ώστε θα είχε τη δύναμη να τραβά την ψυχή προς την αλήθεια και να κατεργάζεται τη διάνοια του φιλοσόφου σε τρόπο που να μπορεί να στρέφει ψηλά προς τα επάνω τα βλέμματα, που χωρίς να πρέπει τα ᾽χομε τώρα στραμμένα προς τα κάτω.
- Όσο γίνεται περισσότερο.
- Ώστε και όσο γίνεται περισσότερο πρέπει να επιβάλομε στους νέους της καλλίπολής σου να μην παραμελούν με κανένα τρόπο τη γεωμετρία· γιατί και τα πάρεργά της ακόμα δεν έχουν μικρή σημασία.

Οι επισημάνσεις δικές μου... τα συμπεράσματα δικά σας.

[rek2]

Αυτά, βεβαίως, ερμηνεύονται μόνο με την βοήθεια της αλληγορίας της σπηλιάς και του εσχατολογικού μύθου του Ηρός. ( Από το ίδιο βιβλίο του Πλάτωνα), (προσωπικές απόψεις).

Υποκρύπτεται ένα σύστημα αξιών ( Πυθαγόρειο;), όπου η Παιδεία για την απόκτηση Αρετής, Δικαιοσύνης κ.λπ.,(... δίκαιον γαρ και ισότης εστίν η Γεωμετρία) με απαράβατη την ελεύθερη βούληση -αιτία ελομένου Θεός Αναίτιος-, αφυπνίζουν την ψυχή, την εξαγνίζουν κ.λπ., κ.λπ.

Δηλαδή, η Γεωμετρία είναι όλα αυτά (και άλλα πολλά) ...